TypeScript Nedir? Ne İşe Yarar?

Hızla ilerleyen günümüz dijital ortamında JavaScript, dinamik web uygulamaları oluşturmak için başvurulan öncelikli dildir. Ancak yine de JavaScript’in yazımı bazen hatalara yol açabilir. Bu hataları geliştirme sürecinin erken aşamalarında fark edebilmek de mümkün olmayabilir. İşte bu noktada devreye giren TypeScript, JavaScript kodu yazma biçiminde devrim yaratmaya niyetli.

Rafine ve gelişmiş bir kodlama paradigması sunan JavaScript’in bir üst kümesi olarak tanımlanabilecek TypeScript ile potansiyel sorunlar henüz ilk aşamalarındayken tespit edilebilir. Hata riski böylelikle en aza indirilmiş, sağlam ve güvenilir bir geliştirme ile iş akışı iyileştirilmiş olur. Her ölçekte daha iyi araçlar sunmak için derlenmiş bu programlama dilinin yazma gücünü nasıl ortaya çıkardığını öğrenmek istiyorsan, detaylar yazının devamında.

TypeScript Nedir?

TypeScript, JavaScript'e isteğe bağlı statik yazma ve gelişmiş özellikler ekleyen bir JavaScript üst kümesidir. Microsoft tarafından geliştirilerek 2012 yılında piyasaya sürülen TypeScript o zamandan bu yana web geliştirme topluluğunda hızla benimsenerek en sevilen 4. teknoloji olarak kendini gösterdi (1). Temelde geliştirme sırasında yakalanması zor olan ve ince hatalara yol açabilen güçlü yazım eksikliklerinde JavaScript'in bazı sınırlamalarını gidermek için oluşturuldu.

Bir JavaScript kodu üzerinden örnek vermek gerekirse:

function add(a, b) {
return a + b;
}
let result = add(10, "20"); // No error, but result is "1020" instead of 30

Yukarıdaki kod dinamik olarak yazılan bir ‘add’ fonksiyonu oluşturur. a ve b bağımsız değişkenlerinin türü zorunlu değildir. Sonuç olarak bağımsız değişken olarak sayı yerine dize geçilmesi hata oluşturmaz, bunun yerine değerleri dize olarak birleştirmek beklenmedik davranışlara yol açar.

TypeScript ile geliştiricilerin, değişkenlerin, işlev parametrelerinin ve dönüş değerlerinin türlerini belirtmesine olanak tanıyan ve geliştirme sırasında türle ilgili hataları yakalayan isteğe bağlı statik yazma özelliği getirilmiştir.

function add(a: number, b: number): number {
return a + b;
}
let result = add(10, "20"); // Error: Argument of type 'string' is not assignable to parameter of type 'number'

Yukarıdaki TypeScript kodunda a ve b parametrelerinin türleri açıkça sayı olarak tanımlanmıştır. Bağımsız değişken olarak bir dize geçirilirse, TypeScript derleme zamanı hatasını yükselterek olası sorunları yakalamak için erken geri bildirim sağlar.

TypeScript ile Neler Yapılabilir?

TypeScript, JavaScript'i genişletir ve geliştirici deneyimini geliştirir. Geliştiricilerin projelerine tür güvenliği eklemelerine olanak tanır. Ayrıca TypeScript, arayüzler, tür takma adları, soyut sınıflar, aşırı işlev yükleme, tuple, jenerikler gibi çeşitli başka özellikler de sağlar. Bununla birlikte herhangi bir Contentful API’sini çağırdığında bir nesne alırsın. Bu nesne yanıtı ihtiyacın olan verileri içerir. Contentful API'sine benzer şekilde, diğer API'ler de yanıt olarak bir nesne gönderir. Nesnenin doğru veri türüyle gerekli verileri içerdiğinden emin olmak için arayüzler kullanılır. Bu nesne bir yanıt veya istek gövdesi ya da bir işlev için parametreler olabilir. TypeScript örnekleri ile kullanımı daha net anlayabilirsin.

Bir arayüz aşağıdaki sözdizimine sahiptir:

interface interfaceName {
        variableOne: type;
        variableTwo: type;
}

Yukarıdaki sözdizimini kullanarak, name ve social özelliklerine sahip bir profile arayüz oluşturabilirsin.

Öne çıkan bir diğer fonksiyon ise literal tipler olarak adlandırılan Literal Types. Tek başlarına yeteri kadar kullanışlı olmasalar da birlikler halinde bir araya getirildiklerinde harikalar yaratabilirler.

Aşağıdaki örnekte literal tip sözdizimini görebilirsin:

let social: "twitter" = "harshil1712"

Bu örnekte ‘social’ değişkeni ‘twitter’ türüne sahiptir. Anca tek başına kullanışlı görünmüyor.

function greet(message: string, name: "Alice" | "Bob" ){
        //…
}
greet("Hello", "Alice" );
greet("Hey", "Bob");
greet("Hey", "Max"); // Argument of type '"Max"' is not assignable to parameter of type '"Alice" | "Bob"'.

Yukarıdaki fonksiyonda ikinci parametre yalnızca "Alice" ya da "Bob" türünde değerler alabilir. Yani yalnızca bilinen belirli bir değer kümesini kabul eden fonksiyonlar yazmaya yardımcı olduğu anlamına gelir.

TypeScript Bileşenleri Nelerdir?

TypeScript bileşenleri üç ana katmana sahiptir. Bu katmanların her biri alt katmanlara ve bileşenlere ayrılır. TypeScript dil öğelerini içerir. Sözdizimi, anahtar kelimeler ve tip ek açıklamaları gibi unsurları içerir.

TypeScript derleyicisi (TSC), TypeScript programını JavaScript koduna eşdeğer hale dönüştürür. Ayrıca TypeScript kodunu JavaScript koduna ayrıştırılmasını ve tür denetimini de gerçekleştirir. Tarayıcı, TypeScript kodunun doğrudan yürütülmesini desteklemez, bu nedenle TypeScript'te yazılan programın, kodun tarayıcıda doğrudan yürütülmesini destekleyen JavaScript eşdeğer kodunda yeniden yazılması gerekir. Bunu gerçekleştirmek için TypeScript, "tsc" adlı TypeScript derleyicisi ile birlikte gelir. TypeScript derleyicisinin mevcut sürümü varsayılan olarak ES6'yı destekler. Kaynak kodu ES6, SystemJS, AMD vb. gibi herhangi bir modülde derler.

Dil hizmeti, editörlerin ve diğer araçların otomatik yeniden düzenleme ve IntelliSense gibi daha iyi yardım özellikleri sunmasına yardımcı olan bilgiler sağlar. Çekirdek derleyici hat etrafında ek bir katman sunar. Kod biçimlendirme ve özetleme, renklendirme, deyim tamamlama, imza yardımı gibi bazı standart tipik düzenleyici işlemlerini destekler.

TypeScript Ne İşe Yarar?

TypeScript'in statik tür sistemi, yazım hataları ve tür uyuşmazlıkları gibi olumsuz durumları geliştirme sürecinin erken aşamalarında fark etmeye yardımcı olur. Bu da uzun vadede zaman kazanacağın anlamına gelir.

Kodu daha sürdürülebilir hale getirmek için TypeScript'in tip ek açıklamaları kullanılır. Özellikle büyük kod tabanları için sürdürülebilirlik büyük önem taşır. Ayrıca, TypeScript tür denetimi, kod tamamlama ve yeniden düzenleme gibi gelişmiş araçlar sunarak daha iyi yazılım geliştirme deneyimleri sağlar. Bu özellikler, kod kalitesini artırarak daha güvenilir ve hata eğilimli olmayan bir kod üretmene yardımcı olur.

Bu fonksiyonlarla birlikte TypeScript kullanımı dünyada önemli isimlerle kendini gösterir. Bu isimlerden öne çıkanları aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:

• Google; Duo'dan Google Cloud Functions ve Google Cloud Platform araçlarına kadar geniş bir ürün yelpazesini geliştirmek için kullanır.
• Microsoft; Visual Studio Code'dan TypeScript Language Services ve Azure Functions'a kadar çeşitli ürünlerini geliştirmek için TypeScript platformuna başvurur.
• Airbnb, TypeScript ile React Native uygulamasını ve arka uç hizmetlerini geliştirir.
• Pinterest web ve Android uygulamasını TypeScript çerçevesi üzerinde geliştirir.
• Netflix de Android uygulamasını ve arka uç hizmetlerini geliştirmek için TypeScript’den faydanır.

Neden TypeScript Tercih Edilmelidir?

TypeScript boşlukları etkili şekilde doldurmak ve geliştiricilere her ölçekte daha iyi araçlar sunmak için JavaScript üzerine inşa edilmiştir. Rakiplerine kıyasla TypeScript kolay olduğu kadar verimlidir de. Peki TypeScript’i tercih edilebilir kılan özellikleri nelerdir?

Kullanım Kolaylığı

TypeScript'in en önemli avantajlarından biri kullanım kolaylığıdır. JavaScript'e en azından biraz aşinaysan TypeScript'i kullanmaya başlamak için çok az çaba harcarsın. Bunun nedeni tüm TypeScript kodunun yürütme için JavaScript kodu eşdeğerine dönüştürülmesidir. Tersine, herhangi bir JavaScript (.js) dosyası, diğer TypeScript dosyalarıyla derlenmek üzere bir TypeScript (.ts) dosyasına yeniden adlandırılabilir.

Taşınabilirlik

TypeScript kodu JavaScript'in çalıştığı her yerde çalışmak üzere JavaScript'e dönüştürülebilir. TypeScript'in JavaScript'in aktif olduğu tüm ortamlarda (tarayıcılar, cihazlar ve işletim sistemleri) çalışabileceğinden emin olabilirsin. Bu özellik sayesinde Type Script yürütme için özel bir sanal makine veya belirli çalışma zamanı ortamları gerektiren birçok rakibini eler.

Sağlam Geliştirici Araç Desteği

Genel olarak TypeScript özellikleri, hataları azaltarak sorun çözmeye yardımcı olarak ve büyük ölçekte daha iyi araçlar sunarak geliştiricilerin verimliliğini ve üretkenliğini artırmayı amaçlar. TSC, derleme ve IDE entegrasyonunu desteklemek için bir arka plan işlemi olarak çalışabildiğinden geliştiriciler için de avantajlıdır.

Techcareer.net, TypeScript dünyasına doğru çıkacağın yolculukta sana rehber olmaya hazır! İster becerilerini geliştirmek isteyen deneyimli bir JavaScript geliştiricisi ister programlama dünyasına yeni adım atmış biri ol, kariyerini inşa etmek için ihtiyacın olan desteği kariyer rehberi ile alabilirsin. Dilersen geleceğini şekillendiren Bootcamp etkinliklerine ücretsiz şekilde katılarak sektördeki yerini şimdiden hazırlayabilirsin.